OPOWIEŚĆ O DWÓCH ZARATUSZTRIANIZMACH

Przegląd zaratusztriańskich ruchów reformatorskich i tradycjonalistycznych

Pablo Vazquez, SOAS, University of London

 A Tale of Two Zs: An Overview of the Reformist and Traditionalist Zoroastrian Movements By Pablo Vazquez SOAS, University of London

Wprowadzenie

Celem tego eseju jest wyjaśnienie głównych punktów spornych między ruchami reformatorskimi i tradycjonalistycznymi, które mają duży wpływ na współczesny zaratusztrianizm. „Religie rodzą się i rosną w płynnym i ciągle zmieniającym się kontekście społeczno-politycznym i kulturowym” (Rose, 2011, s. XVII), a zaratusztrianizm nie jest wyjątkiem od tej obserwacji, zwłaszcza, że ​​jest to jedna z najstarszych ciągle praktykowanych religii na świecie. Jednak podział na ruch reformatorski / tradycjonalistyczny jest znaczącym wydarzeniem w dość długiej historii zaratusztrianizmu, Stan obecny jest wynikiem przybycia misjonarzy europejskich w latach 20. XIX wieku i ich znaczącego wpływu na zaratusztrian (Hinnells, 1997, s. 68). Aby zbadać główne punkty toczącego się sporu, zacznę od pokazania argumentów ruchu reformatorskiego z ostatnich 200 lat jego historii. (…) Następną część poświęciłem ruchowi tradycjonalistycznemu, który rozwinął się w odpowiedzi na nasilenie ruch reformatorski w XIX i XX wieku. Ukazuję tam kontrargumenty i rozwój historyczny formacji także, zatrzymanej w czasie, grupy religijnej jaką są Parsowie.

Ruch reformatorski

W swej pracy „O świętym języku, pismach i religii Parsów”, i innych, w esejach i wykładach, Haug* argumentował, że Gathy głoszą czysty monoteizm „nietknięty spekulacjami w późniejszych wiekach” i są jedynymi utworami, które można przypisać Zaratusztrze. Twierdził ponadto, że prorok wr Gathah nie nauczał religii pełnej rytuałów i przesądów, a także, że Parsowie powinni odrzucić „spekulacje kapłańskie” (z okresu sasanidzkiego) w celu przywrócenia czystości oryginalnego tekstu. To podejście „powrotu do Gatha” i ogłoszenie Zaratusztrianizmu jako nierytualistycznego monoteizmu stały się głównymi cechami ruchu reformatorskiego. Pionierem ruchu reformatorskiego Parsów był Khorssedji Rustamji Cama, biznesmen z wykształcony na zachodzie, który w tamtym czasie uważał poziom wykształcenia duchowieństwa Zaratusztriańskiego za godny ubolewania. Zakładał szkoły i stowarzyszenia, aby kształcić księży i świeckich w Avestyjskim i Pahlavi, wraz z promowaniem powszechnego kształcenia religijnego społeczeństwa Parsów. Jeśli jednak jakakolwiek postać ma być postrzegana jako ideologiczny i duchowy założyciel ruchu reformatorskiego, byłby to Dastur Maneckji Nusserwanji Dhalla*. Sponsorowany przez K.R. Cama kształcił się na zachodzie). Ten „arcykapłan Karaczi” był zdecydowanie przeciwny nadmiernej rytualizacji, w tym używaniu dla pochówków Wież Milczenia, i poparł odnowiony ruch konwersji, ogłaszając, że jest to „nić, na której zawisło istnienie tej mikroskopijnej wspólnoty” Dhalla, nazwana przez tradycjonalistów „protestanckim Dasturem”, ogłosiła, że ​​zaratusztrianizm jest pierwszym etycznym monoteizmem i najwyższym punktem duchowej drabiny rozwoju religijnego, jego koncepcja bardzo przypominała ówczesne protestanckie studium Biblii i myślenie teologiczne. Dhalla Odrzucił wiele pism Pahlavi i postanowił skupić się na Gathach, popierając swoje nauki argumentem, że nauki o zaświatach opisują stany umysłu i że nie należy kłaść nacisku na prawa czystości. Jego naśladowcy odrzuciliby wiele, jeśli nie wszystkie formy rytualizacji i stosowanie języka Awestyjskiego, uważanego przez ruch reformatorski za martwy język, pomimo dewocyjnych obiekcji Dastura Dhalli w tej kwestii, nawoływali by pozbyć się religii z jej nie-gatyjskih elementów. W Iranie, pod wpływem Zaratusztriańskiego uczonego i wielbiciela Dhalli, Ebrahima Pourdavouda, zaratusztrianizm zaczął się dalej „westernizować” i dostosowywać się do współczesnych zachodnich idei etyki i racjonalizmu, ale w Iranie nie nastąpił wzrost wpływu ruchu reformatorskiego, do drugiej połowy XX wieku.

Te same argumenty sformułowane przez Dastura Dhallę i podtrzymywane przez jego zwolenników były dotąd istotnymi rdzeniami ruchu reformatorskiego do dnia dzisiejszego, ale współcześni spadkobiercy ruchu rozwijają te idee w nowy sposób.

Jednym z ważnych przykładów jest przypadek dr. Ali Akbara Jafareya**, założyciela „Zgromadzenia Zaratusztrian” i irańskiego konwertyty na zaratusztrianizm, który uważa Dastura Dhallę za swojego nauczyciela duchowego. Przeklinany i głęboko pogardzany przez ruch tradycjonalistyczny, Jafarey zapoczątkował w Teheranie nauczanie w duchu reformy. Zmuszony do ucieczki z ojczyzny do Stanów Zjednoczonych z powodu rewolucji islamskiej Jafarey ogłosił, że Gathy są jedynym godnym kanonem zaratusztrianizmu, a ponadto uważa te rytualne wiersze są wyrazem do współczesnej postępowej myśli politycznej. Uważa je za nauczanie promujące etykę egalitaryzmu i liberalizmu z idealną demokracją ucieleśnioną przez koncepcję „Wohu Khszathra Vairja”, którą tłumaczy jako „Good Domain Worthy of Choice” (Dobre Władzctwo Właściwego Wyboru) . Zgromadzenie Zaratusztrian Jafareya stało się ruchem odnoszącym ogromny sukces i nowożytną organizacją reformatorską, przyjmująca corocznie setki konwertytów na całym świecie. Wywarła ogromny wpływ na Zaratusztrianizm irański i kurdyjski.

Innym przykładem nowoczesnej koncepcji reformatorskiej jest racjonalistyczno-deistyczny ruch zaratusztrianizmu, który postrzega Zaratusztrę niemal wyłącznie jako filozofa, doprowadzając idee reformizmu do na skraj sekularyzacji. Co ciekawe jest powszechnie tolerowana w społecznościach reformatorskich. Intelektualnym przywódcą tego ruchu jest Kersee Kabraji, inżynier Parsyjski, którego książka „Racjonalizm w zaratusztrianizmie” jest obecna w każdej księgarni i witrynie sprzedającej dzieła reformistów. Kabrajidżiego w przedmowie wspiera Dalajlama, zwierzchnik tybetańskiej społeczności buddyjskiej, a także Lord Karan Billimoria, Zaratusztriańskiej członek Brytyjskiej Izby Lordów. Uznaje również dług ideowy, uznając się za spadkobiercę Dastura Dhalli. We wstępie za Richardem Dawkinsem Kersee Kabraji stwierdza, że ten ostatni pomógł mu zrozumieć, że nie ma „osobowego boga” i że nauki Zaratusztry były „racjonalnym sposobem życia” wspieranym przez boską logikę. Kabraji twierdzi, że stosując racjonalistyczną wersją zaratusztrianizmu, można odnieść wielkie sukcesy życiowe, tak jak Ratan Tata i Nusli Wadia (najwięksi przemysłowcy i bussinesmani Indyjscy)  Twierdzi także, że w XXI wieku „ślepa wiara” zniknie. Interesujące są wzmianki o jego wdzięczności za wsparcie i porady otrzymane od Stowarzyszenia na rzecz Odrodzenia Zaratusztrianizmu, organizacji reformatorskiej, która w 2017 r. ustanowiła świątynię ognia Dagdah Asza Vahiszta w Pune, otwartą dla wszystkich, w tym dla nawróconych i popierających nauki reformatorskie.

Ruch tradycjonalistyczny

Jeśli można powiedzieć, że ruch reformatorski jest reakcją na interakcję z myślą zachodnią, ruch tradycjonalistyczny jest odpowiedzią na tę reakcję jako rodzaj „konserwatywnego sprzeciwu” (Hinnells, 1997, s. 72). Zwolennicy ruchu tradycjonalistycznego przeciwstawiają się pomysłowi „luźnego” podejścia do tradycji, krytykują to także niektórzy naukowcy, którzy uważają że konserwatyści słusznie, przeciwstawiają się reformistycznym przybyszom, którzy chcą zmienić religię w sposób niezgodny z jej założeniami. Ruch tradycjonalistyczny w tym ujęciu jest niczym innym jak kontynuacją praktyki i przekonań. Reformiści twierdzą że ten ruch jest inspirowany etno-centryczną zamkniętą perspektywą widzenia religii, która to doktryna głosi, że ​​zaratusztrianizm jest „wrodzony i niemożliwy do zdobycia” (Gerth, 2009, s. 124). Ruch tradycjonalistyczny odrzuca wiele kluczowych punktów ruchu reformatorskiego, w tym egalitaryzm płciowy (Stausberg, Tessmann i Vevaina, 2015, s. 287), konwersję (Stausberg, Tessmann i Vevaina, 2015, s. 202), podejście skoncentrowane na Gathah, małżeństwo z nie-Parsami i odrzucenie rytuału (Gerth, 2008, s. 124-126) . Podłożem tego podejścia kontrreformistów jest reakcji Parsów, obronie wiary, na ataki misjonarza chrześcijańskiego J. Wilsona. Ruchy te nie rozwinęły się w formę, którą obserwujemy dzisiaj, aż do końca XIX w. kiedy nastąpiły kolejne interakcjie z doktrynami zachodnimi.

Przybycie teozofów do Bombaju po przeniesieniu ich głównej siedziby z Nowego Jorku w 1879 r. (Hinnells, 1997, s. 72) i ich interakcje z lokalną społecznością Parsi są uważane w tym przeglądzie za genezę nowoczesnego ruchu tradycjonalistycznego . Ci teozofowie, kładąc nacisk na ezoteryczne i okultystyczne podejście do religii, zachęcali Zoroastrian do zachowania ich rytuałów i nadprzyrodzonych przekonań oraz do odrzucenia zachodnich nauk i koncepcji reform, odnosząc się do zaratusztrianizmu jako oparcia się na „skale prawdy, żywej skale okultystycznej nauki” . Uznali to za zgodne z ówczesnymi odkryciami współczesnej nauki (Hinnels, 1997, s. 73). Zyskali akceptację rozwijającego się ruchu tradycjonalistycznego, w którym ich własne poglądy potwierdziły supremację i mistyczną naturę zaratusztrianizmu. Po odejściu teozofów z Bombaju rozwinęły się argumenty na rzecz obecnie postrzeganej mistycznej podstawy zaratusztrianizmu, którą została zrealizowana przez ruch Ilsz-e Kshnoom Behramshah Shroffa*****. Shroff twierdził, że nauczył się tajnych prawd zaratusztrianizmu od ukrytych mistrzów duchowych, którzy żyli pod irańską górą Damavand (Stausberg, Tessmann i Vevaina, 2015, s. 549). Twierdzi się, że wszedł jako zupełny analfabeta, ale wrócił jako mistrz mówca posiadający głębokie zrozumienie wiedzy okultystycznej, a nawet hinduskiej medycyny ajurwedyjskiej (Hinnells, 1997, s. 73). Ten silnie teozoficzny nurt, kładzie nacisk na wibracje modlitw Avestanyjskich, wegetarianizm i inne nauki mistyczne, Shroff nie przypisywał swojej wiedzy modnym wtedy i dziś tajemnicom tybetańskim,  lecz starożytnym irańskim mistrzom, co zbiegło się z postawą „powrotu do tradycji  Iranu” dominującą w tym czasie w środowisku Parsów. (Hinnells, 1997, s. 74).

Naśladowcy i wielbiciele Shroffa wywarli znaczący wpływ na rozwój ruchu tradycjonalistycznego, Framroz Sorabji Cinivala znany z tego, z płodności literackiej, napisał wciąż popularną książkę Nikiz-I Veh-Daen: An Exposition of the Good Religion gdzie eksploruje różne Teksty Awestyjskie i Pahlavi z perspektywy ezoterycznej i symbolicznej (Stausberg, Tessmann i Vevaina, 2015, s. 549).

Phiroze Shapurji Masani, w 1917 r., dodał nowy element do teologii tradycjonalistycznej, twierdząc, że cała Awesta została napisana przez Zaratusztrę, że ​​intonowanie mantr było niezbędne dla rozwoju umysłu, ciała i duszy, że przestrzeganie diety wegetariańskiej było dostosowane do wiary i że zaratusztrianizm był tylko dla tych dusz, które znajdowały się na najwyższym etapie duchowego postępu (Stausberg, Tessmann i Vevaina, 2015, s. 169). Twierdził dalej, że prawa czystości i rytuały wiary, które zostały w większości odrzucone przez ruch reformatorski, przyczyniają się do rozwoju duszy i jako takie są niezbędne dla każdego pobożnego Zaratusztrianina (Hinnells, 1997, s. 74). Późniejsi pisarze, w tym Dastoor w 1984 r., podkreślają konieczność oddawania czci boskości Zaratusztry, którego uważają za Jazata. Wprowadzono w ten sposób nową koncepcję, przypominającą ideę „awatara”, z filozofii indyjskiej co jest nowinką w środowisku tradycjonalistycznym. Tradycjonaliści nadal sprzeciwiają się wejściu tych którzy według nich nie są Zaratusztrianami do świątyń ognia i zaangażowanym w jakikolwiek aspekt wiary z powodu ich duchowej nieczystości (Hinnells, 1997, s.74). Uznają takie podejście nawet krytycy ruchu Ilm-e Kshnoom, mimo. że paradoksalnie wiele zupełnie nowych pomysłów stało się raczej normą w ruchu tradycjonalistycznym. Na przykład Dastur Kurshed Shapurji Dabu, bardzo szanowany arcykapłan we wspólnocie Parsów w połowie XX wieku, który przyjął wegetarianizm, ascezę, oddanie osobiste Bogu, wierzył w reinkarnację i ezoteryczne interpretacje mitologii zoroastryjskiej, a także podkreślał, to że hinduizm i zaratusztrianizm są bardzo bliskimi „kuzynami”, a jego nauki były raczej zgodne z tradycyjną indyjską filozofią religijną. Takie powiązania i nauki sprawiają, że ruch tradycjonalistyczny ogranicza się tylko do środowiska Parsów i ma niewielki wpływ na innych zaratusztrian. Pomimo tego, że jest raczej etno-centryczny, tradycjonalistyczny ruch ograniczony do części Parsów, kwitnie w internecie, gdzie niektórzy z jego głównych nauczycieli i autorytetów mają wpływ na interpretację i znajomość wiary zarówno wśród wierzących, jak i obserwatorów. Internet jest używany przez niektórych wyznawców tradycjonalizmu jako droga do „ujawnienia podróbek, szarlatanów, fałszywych uczonych i nieświadomych idiotów” poprzez debatę i bezpośrednie przedstawienie argumentu tradycjonalistycznego (Gerth, 2009, s. 127). Jednak bastion ruchu tradycjonalistycznego online to strona internetowa założona w 1996 roku pod nazwą The World of Traditional Zoroastrianism. Strona internetowa, będąca ogromnym projektem gromadzącym dzieła różnych postaci z przeszłości i teraźniejszości, zaangażowanych w ruch tradycjonalistyczny, deklaruje, że stara się chronić „siłę duchową… i tożsamość etniczną Aryjczyków Zarathushtri” poprzez nadprzyrodzoną wiarę w moc pism świętych jako etyczne i rytualne narzędzia najwyższa moc (Parsizoroastrianism.com, 1996). Witryna oferuje biuletyn znany jako The Parsee Voice, a także artykuł na temat każdego możliwego tematu interesującego się ruchem tradycjonalistycznym, a zwłaszcza odrzucenia argumentów reformatorskich i filarów myśli. Strona internetowa nie boi się powiązań i promocji nie tylko nauk kshnoomistycznych, ale także innych zagadek mistycznych, w tym grupy Pundol, hagiografii świętych zoroastryjskich, a nawet promuje zoroastriański romans historyczny zwany The Saga of Aryans (Parsizoroastrianism.com , 1996). Witryna jest konsekwentnie połączona ze społecznościami internetowymi i promowana przez wybitne postacie i organizacje ze społeczności Parsów nie tylko w Indiach, ale na arenie międzynarodowej. Rozprzestrzenianie wszystkich swoich tekstów w języku angielskim, umożliwia im dotarcie do międzynarodowego czytelnika.

Innym głosem ruchu tradycjonalistycznego, choć niewątpliwie kontrowersyjnym, jest Khojeste Mistree, były uczeń szanowanej uczonej wybitnej badaczki zaratusztrianizmu dr Mary Boyce. Mistree założył „Zoroastrian Studies Foundation” w połowie XX wieku jako tradycjonalistyczny ruch rewitalizacyjny, który zyskaał międzynarodowy zasięg i promuje silne utrzymanie restrykcji popieranych przez ruch tradycjonalistyczny (Stausberg, Tessmann i Vevaina, 2015, s. 16). ). W fascynującym przypadku nieoczekiwanego wpływu zachodniego stypendium na rozwój religijnego myślenia ruchu, który został ustanowiony jako w większości odrzucający wpływy zachodnie, Mistree jest nieugięty, uważa, że ​​zaratusztrianizm jest wyłącznie religią etniczną wykorzystując elementy prac dr.  M. Boyce do umocnienia jego roszczeń w tej dziedzinie (Stausberg, Tessmann i Vevaina, 2015, s. 16). Mistree, w przeciwieństwie do wielu innych tradycjonalistów, pochwalił współczesny stan studiów zoroastryjskich na zachodnich uniwersytetach, wskazując na SOAS (School of Oriental and African Studies, University of London), gdzie według niego, podtrzymywany jest tradycjonalistyczny punkt widzenia w nauczaniu na temat zaratusztrianizmu (Hornsby, 2018). Mistree nie jest jednak pozbawiony krytyków po obu stronach, ponieważ zarówno reformatorzy, jak i tradycjonaliści oglądają z pogardą jego działania online, zwolennicy obu ruchów oglądają i komentują, filmy wyśmiewając go, a także próbujące przyłapać go na bluźnierstwie (yezdidastoor, 2009).

Podsumowanie

Celem tego eseju było przedstawienie czytelnikowi przeglądu historii i argumentów ruchów reformatorskich i tradycjonalistycznych, które napędzają teorię, praktykę i dyskusję wśród zaratusztrian we współczesnych czasach. Historia pokazuje, że ​​oba mają głębokie zakorzenienie w europejskich interpretacjach zaratusztrianizmu i rozwinęły się poprzez próby przyjęcia tych samych interpretacji i rozwinięcia ich w unikalnym kontekście zaratusztrianizmu, a zwłaszcza Parsowie. Pokazanie współczesnych przykładów ruchów miało na celu wykazanie, że te zróżnicowane idee są aktualne w świecie zaratusztrianizmu na arenie międzynarodowej i nadal wywierają wpływ na postrzeganie religii zarówno wśród wierzących, jak i obserwatorów. Zaratusztraianizm nie jest monolitem, ale raczej religią różnorodną i włączającą wątki niezgodne z zasadami wiary i zróżnicowane szkoły myślenia. Zdaniem części uczonych podział na dwa główne ruchy wspomniane w tym eseju zaciemnia istotę tej religii. Lepiej byłoby traktować jego heterodoksję jako określenie specyficznej cechy całego zaratusztrianizmu. Należało by mówić o nich jako „ społecznościach ”, oraz „wierzeniach i praktykiach ”, zaratusztrian.  Inni jeszcze uważają ze należałoby mówić o „zaratusztrianizmach” w liczbie mnogiej (Rose, 2011, s. XVIII). Niniejszy esej jest jedynie bardzo krótkim przeglądem ruchów reformatorskich i tradycjonalistycznych, złożoność wiary zaratusztriańskiej oznacza, że ​​istnieje więcej ruchów i nurtów, które istniały i istnieją, a w przyszłości zaratusztrianizm bez wątpienia spotka się z większą liczbą debat. Nie jest to dziwne, że pojawiają się dyskusje, gdy ta starożytna wiara wkracza w XXI wiek.

***

*HAUG, MARTIN – orientalista i jeden z założycieli studiów irańskich (ur. 30 stycznia 1827 r. W Ostdorfie koło Balingen, Wirtembergia, Niemcy; zm. 5 czerwca 1876 r. W Bad Ragaz, Kanton St. Gallen, w Szwajcarii. Haug, najstarszy z sześciorga dzieci rolnika, urodzony w małej wiosce, bardzo wcześnie zainteresował się starożytnymi językami. W Tybindze Haug studiował sanskryt u Rudofha Rotha i klasykę u Wilhelma Sigmunda Teuffela i Friedricha Karla Alberta Schweglera. Ponadto Haug studiował teksty Avesty, Pahlavi ( Bundahišn) i klinowe. W latach 1859–66 Haug przebywał w Indiach, zajmując stanowisko superintendenta i profesora sanskrytu w Government College of Poona. Wpływ Hauga na interpretację doktryny zoroastryjskiej był znaczny, zwłaszcza wśród Parsów przytłoczonych chrześcijańską kampanią szkockiego misjonarza Johna Wilsona.

Koncepcja Hauga

Doktryna i kult Heptady nie zmieniły się w społeczności zaratusztriańskiej w Iranie do czasów współczesnych. Inaczej stało się w Indiach. W XIX wieku zachodnie naukowe teorie akademickie wywarły potężny wpływ na Parsów w Bombaju. W latach 60. XIX wieku M. Haug[20] przedstawił im pogląd, że Zaratusztra głosił monoteizm a wielcy Amesza Spentowie, jak utrzymywał, byli dla samego proroka niczym więcej niż abstrakcyjnymi cechami boga. Ta interpretacja została przyjęta przez parsyjskich reformistów. Parsowie którzy cierpieli z powodu propagandowych ataków chrześcijańskich misjonarzy, oskarżających ich o politeizm szybko zaaprobowali pomysł Hauga[21]. (patrz np. J. Wilson, The Pārsī Religion, Bombay, 1843, ss. 180f.[22], – dokonali szczególnego ataku na koncepcję immanencji Amesza Spenta). Reformiści energicznie propagowali idee Hauga. Spowodowało to późniejsze nieporozumienia i pisma Parsów–reformistów zostały potraktowane przez nie znających roli Hauga zachodnich uczonych jako dowód, że interpretacja Hauga miała źródło w samej tradycji zaratusztriańskiej. Ta interpretacja gathyjskich Amesza Spentów jako abstrakcji filozoficznych i etycznych stała się przez pewien czas dominującą na Zachodzie opinią i jest nadal powtarzana przez część zachodnich publikacji, a także przez wielu Parsów, stąd znaczna różnorodność zdań we współczesnych pracach naukowych na ten temat[4].
http://www.iranicaonline.org/articles/haug-martin
https://pl.wikipedia.org/wiki/Amszaspandowie

**Dastur Dhalla – Maneckji Nusserwanji Dhalla (22 września 1875 r. – 25 maja 1956 r.), Również w skrócie MN Dhalla , był pakistańskim kapłanem Zaratusztriańskim i wyznawcą religii.Dhalla jest najbardziej znany ze swojej krytyki ortodoksyjnych frakcji w społeczności Parsów . W szczególności był zdecydowanie przeciwny nadmiernej rytualizacji praktyk religijnych, w tym stosowania Wież Milczenia. W swojej autobiografii krytykował także ortodoksyjną odmowę przyjęcia nawróconych.
https://en.wikipedia.org/wiki/Maneckji_Nusserwanji_Dhalla

***Dr Ali Akbar Jafarey – urodził się w Kerman w Iranie. Otrzymał wykształcenie do poziomu uniwersyteckiego w Karaczi. Posiada doktorat z języka i literatury perskiej, w trakcie studiów opanował trzynaście języków żywych i starożytnych, studiował także językoznawstwo, antropologię, literaturę indo-irańską, historię, geologię i metody badawcze. W Arabii Saudyjskiej pracował jako tłumacz / antropolog w Arabian Research Division w Aramco. W 1991 roku dr Jafarey jest jednym z siedmiu  założycieli Zgromadzenie Zaratusztrian w Los Angeles.
http://www.zoroastrian.org.uk/vohuman/Author/Jafarey,AliAkbar.htm

****Kersee Kabraji – inż. Kersee Kabraji z Pune – znawca Gath, redaktor „Gathic View of Zoroastrianism and Ethical Life”, Kersee Kabraji z wykształcenia jest inżynierem mechanikiem i elektrykiem. Od ponad czterdziestu pięciu lat zajmuje się marketingiem produkcji i ogólnego zarządzania w firmach inżynieryjnych w Indiach. Autor głośnej książki Rationalism in Zoroastrianism, lipiec 2015 r.

*****BEHRAMSHAH NAOROJI SHROFF(1858–1927). – Nauczyciel religii Parsówi założyciel ruchu znanego jako Ilm-i Khshnoom (Ścieżka wiedzy). Urodził się w kapłańskiej rodzinie w Bombaju, ale wychował się w Surat. Chociaż niektóre źródła podają, że pochodził z rodziny klasy średniej w Bombaju, gdzie jego ojciec był lichwiarzem (Shroff), wydaje się jednak, że żył w trudnych warunkach w Surat. Uzyskał jedynie podstawową edukację w gudżarati, nigdy nie przechodząc do szkoły średniej lub uczył się języka angielskiego. W wieku 18 lat opuścił dom po kłótni z matką i udał się do Peszawaru, gdzie przebywał z wujem. Jego wyznawcy uważają, że w pobliżu spotkał karawanę tajnych zaratusztrian, którzy zwiedli go do ukrytej pod górą świętej kryjówki Demavand. Twierdzenie Shroffa, że ​​ma bezpośrednie doświadczenie mistyczne i kontakt z mocami duchowymi, przyciągnęło wielu Parsich, którzy uważali, że wpływy Zachodu w postaci suchych studiów akademickich, chrześcijaństwa i materializmu zagrażały życiu religijnemu i tożsamości wspólnoty.

http://www.iranicaonline.org/articles/behramshah-naoroji-shroff-1858-1927