PO CO BOGU CZŁOWIEK?

Według Biblii akt kreacji świata dokonuje się w ciągi 6 dni, i nie ma żadnego uzasadnienia

1 Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. 2 Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch2 Boży unosił się nad wodami.

Porównajmy to z Objawieniem Zaratusztry

Ha 30.3 Na początku dwa były Duchy,Bliźniacy jednocześnie żywiołowo działający:Dobry i Zły; w myśli,w słowie i w czynie.

Początki zdecydowanie różnią się od siebie tworzą zupełnie inną sytuacje wyjściową. W Biblijnym Genezis nie ma ani słowa o tym czy duch jest dobry czy zły, ta kwestia po prostu nie istnieje. Zastanawiające jest dlaczego duch boży w swojej najwcześniejszej formie unosi się w ciemności.

3 Wtedy Bóg rzekł: «Niechaj się stanie światłość!» I stała się światłość. I tak upłynął wieczór i poranek – dzień pierwszy.

dopiero w kolejnych wersach bóg stwarza światło i jakby trochę zaskoczony wynikiem swego działania: „widząc, że światłość jest dobra, oddzielił ją od ciemności”c4 Bóg widząc, że światłość jest dobra, oddzielił ją od ciemności. 5 I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą.

Dalej w Genezis następuje nadanie nazw: I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą. dalszym ciągu brak jest jakiegokolwiek odniesienia etycznego, no może poza stwierdzeniem, że światło jet dobre.

Tymczasem w zaratusztriańskiej w wersji kreacji świata. w Gathah jest zupełnie inaczej

Ha 30.4 Ikiedy owe dwa Duchy Bliźniacze po raz pierwszy się spotkały,Życie i Niebyt ustanowiły. (…)

Ha 30.5 Spośród tych dwu Duchów Bliźniaczych,Zły czynienie najgorszego wybiera,Najbardziej Szczodry zaś Duch Dobra,w Najtwardszy Kamień odziany,Wybiera Prawdę i Prawość,

Ahur amazda wraz dobrem wybiera jego immanentne elementy Prawdę i Prawość stają się z nimi tożsamym. Wersje zainicjowania kreacji w gathah i w Biblii różnią się diametralnie. W Gathah nie ma słowa o świetle i ciemności. Pierwotnie jakby nie ma takich zjawisk. jest natomiast pierwotne zło i pierwotne dobro ezoteryczne bezosobowe idee miedzy, którymi dokonuje się dramat pierwotnego wyboru dwóch duchów. Dopiero w chwili wyboru jako kolejna kreacja pojawia się życie które powołuje Mazda i Niebyt, nieistnienie, archetyp zupełnej śmierci ustanowione przez Arymana.

W Genezis bóg w ciągu następnych sześciu dni tworzy pozostałe elementy uniwersum, bo taka jest jego wola. Wola Boga jest jedynym uzasadnieniem. Ta wyjściowa cecha w biblijnej kreacji jaką jest brak przyczyn tego faktu jest zastanawiająca, tym bardziej, że niesie to za sobą kluczowe konsekwencje dla odpowiedzi na pytanie: Po co Bogu człowiek? Prześledźmy więc jak wyglądają powody dla których w biblii i Pismach zaratusztriańskich ma miejsce opis tego zdarzenia:

„A wreszcie rzekł Bóg: «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!» Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę” (Rdz 1, 26-27)1.

W Bundahiszn i Wielkim Bundahiszn możemy przeczytać

21. Po szóste, stworzył Człowieka, to jest Gayomarda, w siedemdziesiąt dni: od dnia Ram w miesiącu Daj aż do dnia Anagrana w miesiącu Spandarmad; (…) 28. Ze stworzeń świata Ormuzda pierwszym było niebo; drugie, woda; trzecim – ziemia; czwartym, rośliny; piątym, zwierzęta; szóstym, ludzkość. (…) Bdh 1.21 i 28

Czyli dość podobnie bo w ciągu sześciu dni/aktów. Dalej jednak mamy do czynienia w wersji Zaratusztriańskej z zasadniczą różnicą.

Po szóste, stworzył Świętego Człowieka, dla zniszczenia próżni i bezczynności (bezkreatywnoości) Ducha Zła i wszystkich Dewów;

„1. Stało się to kiedy Duch Zła był nieaktywny z powodu otępienia, Zły duch leżał w osłupieniu przez trzy tysiące lat.

2. Podczas tej bezczynności Ducha Zła, Ahura Mazda stworzył istnienia w ich materialnej formie; (…)

Motywy biblijnego stwórcy pozostają trochę niejasne bowiem postanawia ustanowić człowieka panem i władcą stworzenia, ale właściwie po co, nie wiadomo. Zarówno przyroda nieożywiona jak i rośliny i zwierzęta, raczej same świetnie by sobie poradziły. Oczywiście można przestawić kolejność rozumowania i domniemywać iż stwórca zaprojektował świat dla człowieka. Pozostaje jednak pytanie, właściwie po co Bogu człowiek?

Wersja Zaratusztriańska jest jednoznaczna:

Ahura Mazda stworzył człowieka dla zniszczenia próżni i bezczynności (bezkreatywności) Ducha Zła i wszystkich Dewów;

Kreacja świata i i ludzkości jest niezbędnym aktem by przeciwstawić się Złemu duchowi Angara Mainyju, przy czym kreacja odbywa się w dwóch etapach. Najpierw w świecie Doskonałych Idei-duchowym „z myśli” Menog, i następnie symetrycznie w drugim akcie w świecie materialnym „z kości” Getig

4. I powiedziano (Zaratusztrze): co zostało stworzone wcześniej, dusza (nismo) czy ciało? A Ormazd (Ahura Mazda) rzekł: Dusza została stworzona wcześniej, a ciało później, dla tego, kto został stworzony; (dusze) są dane ciału, aby mogło tworzyć i być aktywne, Lecz materialne ciało jest stworzone tylko do działania”; stąd wiedza, że dusza (urvan) jest stwarzana przed, a ciało po. Bdh 2.4

Bardzo zwięzły mający pewną analogię opis biblijny brzmi następująco:

„wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą” (Rdz 2, 7)2.

W opisie biblijnym bóg od początku tworzy człowieka jako istotę, materialną a więc ułomną wobec ducha, i dopiero potem ten twór obdarza duchem. Odwrotnie niż w wizji zaratusztriańskiej gdzie najpierw stworzony zostaje idealny duchowy wzorzec człowieka – Gajomard. Ponadto celowość, a nawet konieczność stworzenia człowieka jest świadomym, koniecznym aktem Boga Ahura Mazdy który tworzy świat jako opokę przewidując przyszłe zdarzenia, czyli Atak Arymana, dzięki swojej wszechwiedzy, przy równoczesnym braku wszechmocy jaką stwarzało istnienie jego przeciwnika.

12. W miesiącu Frawardin i w dniu Ormazd (Zły duch) napadł niebiosa w południe i przez to niebo było tak samo strzaskane i przestraszone przez niego, jak owca przez wilka. (…)14. Potem doszedł do roślin, potem do wołu, potem do Gajomarda, a potem przyszedł do ognia i jak mucha rzucił się na całość kreacji; i uczynił świat tak zranionym i ciemnym w południe, jak w ciemną noc. WBh I.A.

Akt kreacji świata materialnego był stworzeniem pola walki ze Złym duchem by uchronić przed zniszczeniem wykreowany przezeń świat i istoty idealne i doskonałe. Kreacja miała zostać niedokończona, a świat zatrzymał się w trakcie stworzenia, jednak Mazda przewidziała w swej mądrości atak i i śmierć Gajomarda pierwszego archetypu człowieka i skażenie wszystkich tworów. By zapobiec totalnemu zniszczeniu i unicestwieniu świata Bóg powierzył szczególną rolę człowiekowi. Nie był to jednak ani rozkaz, ani przymus czy bezwzględne żądanie, bowiem będąc jedynie dobrym, Bóg obdarzył wszystkie swe twory wiedzą, wolnością i wolną wolą dając im zarazem narzędzia do wspólnej walki ze złem. W Bundahiszn czytamy:

9. Ormazd przeprowadził duchową ceremonię Jasny ze Świętymi Nieśmiertelnymi (Amesza Spentami) w Rapithwin Gah, a w Jaśnie dostarczył wszelkich środków niezbędnych do pokonania przeciwnika.10. Rozważał to ze świadomością (ciałem) i duchami opiekuńczymi ludzi (farohar/farawahar/frawaszi) i wszechwiedzącą mądrością, którą przyniosą naprzód do ludziom, i powiedział tak:

„Co wydaje się wam korzystniejsze, kiedy was przedstawię światu? Że będziecie walczyli w ciele (materialnym) z Kłamcą (drudż), a zły Duch od tego zginie, ale na końcu uczynię was ponownie jako doskonałych i nieśmiertelnych, a na koniec wreszcie oddam was światu, a wy staniecie się całkowicie nieśmiertelnymi, nieugiętymi i niezakłóconymi;

lub, że zawsze trzeba będzie wam zapewnić ochronę przed niszczycielem?

11. I duchy opiekuńcze (Frawaszi) ludzi podzieliły zdanie z wszechwiedzącą mądrością dotyczącą odejścia na świat stworzony, ze względu na zło, które na nie spadnie, na świecie, od kłamcy (drudża) Arymana, by w końcu stać się ponownie niepokonanymi przez przeciwnika, doskonałymi i nieśmiertelnymi w przyszłym życiu, na wieki wieków. Bdh 2.9-11

Można powiedzieć że mamy tu do czynienia z realnym aktem realizacji wolnej woli i swego rodzaj archetypem demokracji podniesionej do potęgi duchowej. To zasadnicza różnica między człowiekiem biblijnym, który ma paść bydlątka na ziemi, a umieszczony w ogrodzie Edenu trochę jak w luksusowym zwierzyńcu jest od razu obwarowany prze stwórcę zakazem dostępu do świadomości Zła i Dobra pod groźbą de facto kary śmierci i wyrzucenia poza rajski ogród. Bóg biblijny wpuszcza też do ogrodu kusiciela co stwarza dylemat moralny dotyczący przekonania, że jest Bogiem dobrym, bowiem mając wszechwiedzę musiał wiedzieć, ze to musi się źle skończyć.

Dlaczego zatem Bóg biblijny stworzył człowieka, chyba trudno znaleźć wysoce niespekulatywną odpowiedź.Człowiek stworzony przez Mazdę jest od początku świadom istnienia zła i dobra i konsekwencji tego faktu, ale bóg mówi mu możemy razem walczyć ze złem co wiąże się ze zstąpieniem części twego ducha frawszi do materialnego świata przemieszanego jako Urwan, skażonego prze z zło, ale możesz też wybrać spokojne bytowanie pod moją opieką.

Duchy opiekuńcze ludzi jednak wybierają trudniejszą drogę by wspomóc mazdę i postanawiają zstąpić do świata walki, Nikt im jednak tego nie nakazał. Dopiero po tej doniosłej decyzji następuje ostateczny akt stworzenia pierwszej pary ludzi.

1. O naturze ludzi jest powiedziane w objawieniu, że Gajomard, przemijając, wydał nasienie; to nasienie zostało dokładnie oczyszczone przez światło słoneczne, a Jazat Nerjosang zachował i ukrył dwie części, a Spandarmad (spenta Armaiti) jedną część.2. W ciągu czterdziestu lat Matro [Maszje] i Matrojao [Maszjana] wyrośli z ziemi w taki sposób, że ich ręce spoczywały z tyłu na ramionach, a byli ze sobą, połączeni razem oboje na kształt rośliny (…)

Dlaczego zatem Bóg Ahura Mazda stworzył człowieka? Dla zaratusztrianina odpowiedź na pytanie po co Bogu człowiek jest dość oczywista. Rola ludzi wyznawców zaratusztrianizmu jest jasna, stawia ich sprawę, na równi ze sprawą Boga czyniąc ich świadomie z nim współdziałającymi, choć narażonymi na wielkie niebezpieczeństwo i śmierć. Zaratusztrianie nie mają więc dylematu moralnego z którym jakże często borykają się wyznawcy religii Abrahamowych zadających jakże często pytanie skąd się wzięło zło i czy aby na pewno Bóg jest jedynie dobry, skoro je dopuszcza? Zaratusztrianie Mają bowiem filozoficzne podstawy by wierzyć, że Bóg jest jedynie dobry. Nie ma też w ich księgach postaci Hioba nękanego za dopuszczeniem i przyzwoleniem Boga przez zło, Hioba który jest zmuszony do powstrzymania się od oceny czynów Boga w obliczu sytuacji, w której się znalazł.