AHURA MAZDA Zrozumieć imię Boga

Europejskie słowo Bóg, nie w pełni oddaje złożoność znaczenia tego który objawił się Zaratustrze. Pojęcia bóg, duch święty, anioł, diabeł, demon, to tak zwane kalki z pojęć kultury europejskiej. Dlatego warto dowiedzieć się jakie jest pochodzenie imienia boga Ahura Mazdy, tym bardziej, że ma to swoje konsekwencję, w wytłumaczeniu dlaczego tak ważna dla zaratusztrian jest etyka, prawo, mądrość, wiedza i kwestia równości kobiet i mężczyzn.

AHURA MAZDĀ (staroperskie Ahuramazda, Partyjskie. Aramazd, średnioperskie. Ohrmazd / Hormizd, nowoperskie Ormazd), imię Awestyjskie tytuł wielkiego bóstwa religii starego Iranu (Mazdaizmu), które zostało następnie użyte przez Zaratusztrę na określenie Boga. Interpretowano je, jako perski odpowiednik hinduskiej bezimiennej, wzniosłej Asury z Rigwedy, ale ta identyfikacja nie jest powszechnie akceptowana.

SKŁADOWE CZĘŚCI IMIENIA

I. AHU

AHU, dwa homonimiczne* terminy Awestyjskie.

Pierwsze znaczenie „istnienie, życie”

Słowo to występuje w szeregu fraz religijnych

a) Zarówno Gathach, jak i Młodszej Aweście są sobie przeciwstawiane jako:

ahu-astvat – „egzystencja materialna” (dosł. „istnienie w kościach, istnienie-kości)

ahumanahhō – „ duchowa egzystencja ”. Przeciwstawienie to zostało użyte w celu skontrastowania i podkreślenia kolejnego dualizmu dobrego istnienia w opozycji do złego istnienia; co oznacza. że świat można rozłożyć na cztery składowe elementy. (zło, dobro, materia, duch, które występują w określonych kombinacjach)

b) Gathach odnoszą się również do:

„pierwszego życia” paouruyō ahu – Pojęcie „Pierwsze życie” jest interpretowane jako obecne, ziemskie życie lub jako stan preegzystencji wszystkich stworzeń

„drugiego życia” daibitya ahu – Pojęcie „Drugie życie” jest interpretowane jako życie po smierci lub idealne życie po faraszokereti.

Zwroty vahišta – ahu „najlepsze istnienie” (dom pieśni Ahura Mazdy, „raj”) – i ačišta ahu – „najgorsze istnienie” (otchłań Arymana, „piekło”) używane często przez Zaratusztrę w Gathach są równie częste w Młodszej Aweście.

Historycznie zwrot, vahišta – ahu – pochodzi od Indo-irańskiego ásu – (Wedyjskie asu-) „istnienie” (szczególnie „istnienie w świecie poza”, które nie jest kwalifikowane jako dobro ani zło). Wyraźne skojarzenie z pojęciem „otchłań, piekło” powstało z koncepcji przestrzeni między niebem a ziemią, siedziby upadłych duchów nie znajdujących ukojenia i spokoju.

Drugie znaczenie „pan, władca, suweren, (wybrany)”

Słowo to występuje pozwiązane ze słowem Ratu – „Pan, sędzia” z wyjątkiem Yasna32.11. W tej trudnej strofie najwyraźniej oznacza „pana domu” i jest połączone z ahuhi – „panią domu”. Zgodnie ze częstszą interpretacją ahu – wskazuje na „posiadacza władzy świeckiej, posiadacza jurysdykcji królewskiej tego, który wszczyna postępowanie sądowe i wykonuje wyroki”, podczas gdy ratu- oznacza „sędziego”.

Jednak takie rozróżnienie opiera się na abstrakcyjnych zasadach i rzekomych podobieństwach ze źródeł nierańskich, a nie na faktycznych fragmentach Awesty. Ahura Mazdā jest trzy razy nazywany ahu i ratu. Zaratusztra jest tak nazwany siedem razy. Z kontekstu wynika bardzo istotny fakt, że zarówno ahu i ratu – są mianowani przez społeczność. W Aweście pojęcie ratu implikuje również duchowy autorytet, który jest przywiązany do każdego Ahuriańskiego stworzenia.

• Homonimy: Homonimy to wyrazy lub formy wyrazowe o identycznej wymowie i/lub pisowni, lecz w żaden sposób niepowiązane znaczeniowo.
• Przykład: bal 1 — kłoda drewna, 2 — zabawa taneczna (rzeczowniki w mianowniku lp., brak związku znaczeniowego);

II. AHURA

Oznaczenie rodzaju bóstwa odziedziczonego przez zaratusztrianizm z prehistorycznej religii indo-irańskiej. W Rigwedzie, pojęciem Asura oznacza się „starszych bogów”, takich jak „ojciec Asura”, Waruna–Mitra, którzy (który – bóstwo podwójne) początkowo rządzili prastarym niezróżnicowanym Chaosem.

Pojawienie się dualistycznego kosmosu było procesem polaryzacji, w którym niektóre z asur, takie jak Agni (Ogień), Soma, Varuṇa i Mitra, znalazŁy się w kategorii „młodszych bogów”, dewów. Pozostałe asury zostały wypędzone z ziemi i pozostały jako wygnańcy w podziemnym świecie. Rigweda nadal zachowuje terminologiczne rozróżnienie między „asura, które stały się dewami” i „asurami, którzy nie są dewami”.

W późniejszych tekstach termin asura jest ograniczony do tej drugiej grupy. Waruna została włączona do świata uporządkowanego jako władca świata podziemnego, w tym kosmicznych wód, na których spoczywa Ziemia, oraz prawa kosmicznego (Ṛta); ale jego postać pozostała niejednoznaczna. Według Mahabharaty, jego wygnani bracia byli albo jego sługami w świecie dolnym, albo jego więźniami. W Rig wedzie choć przerażający, był czczony jednocześnie jako bóg, który inicjował swoich wielbicieli jako mistycznych widzących, to znaczy, że stworzył medhira „mądrych” jak on sam. Ta mądrość „(objawiona) wgląd w porządek kosmiczny” (medhāˊ ṛtásya) była wyłącznym przywilejem widzących.

III. MAZDA

Irański rzeczownik rodzaju żeńskiego mazdā (mądra) był odpowiednikiem médhiry (mędrca). Stary irański bóg był historycznie identyczny z Varuṇą (częściowo także z podwójnym bóstwem Mitra–Varruṇa), ale nie miał właściwego imienia.Przez Zaratusztrę jest określany jako Ahura lub Ahura Mazdā, „mądra Ahura”. Zaratusztra uważał go za Ahurę par excellence („Ty, która jesteś najpotężniejszą Ahurą i Mądrością”) Nazywał go również Mazda „Mądrą” lub Mazdā Ahura (tylko czasami Ahura Mazdā).

W podobny sposób Varuṇa jest określany w Rigwedzie jako Asura „Mądry” (prácetas, medhira) i „mądry Asura” (asura pracetas), natomiast w formule adżurwedyjskiej „Prácetas” jest substytutem „Varuṇa”. W późniejszych wątkach Awesty są ślady tej przedzaratusztriańskiej mitologi. Jest zachowana wahuraδata w „stworzonym przez Ahurę” jako epitet Mitry i mitologicznej postaci „Apama Napāta wód ”, ahurani„ żona Ahury ” jako epitetu wód i imię bóstwa wody (Podobnie Varuṇa jako władca wód).W archaicznej formule Ahura jest wyraźnie przedzaratusztriańskim odpowiednikiem Varuny. Nie można odpowiedzieć na pytanie, jak brzmiało jego starożytne imię indo-irańskie (być może, Vedaianāmaka „bezimienny” i Daθuš „Stwórca” w kalendarzach staroperskich i zaratusztriańskich).

W młodszej Aweście słowo Ahura stało się integralną częścią imienia Ahura Mazdy.W zachodnim Iranie ta forma połączyła się w Auramazdā (por. śr. Pers. Ohrmazd). Zarówno w religii staroperskiej, jak i w teologii Zaratusztry Ahura Mazdā jest uważany za stwórcę nieba i ziemi.

III. MAZDA

MAZDA ( Mazdā, Mazdāh) aw. Avest. Przymiotnik, lub rzeczownik rodzaju żeńskiego: mazda- „mądra, inteligentna, racjonalna, pamiętająca”

Mazda, a raczej rdzeń Awestyjskiego Mazdā-(mianownikMazdå) jest rzeczownikiem żeńskim, pochodzi od proto-irańskiego słowa Mazdāh. Forma Awestyjska Mazdā odzwierciedla proto-irańskie słowo Mazdāh, które jest także rzeczownikiem żeńskim. Uważane jest za właściwe imię boga.Zarówno język Awestyjski, jak i sanskryt zawierały podstawowe słowo mn̩sdʰeh1, co dosłownie oznacza „umiejscowienie umysłu (mn̩-s) „lub „mądry”. Mazda oznacza zatem „inteligencję” lub „mądrość”.Niektórzy uczeni odczytują Mazda jako Mazdā, inni jako Mazdāh; interpretują to jako rzeczownik, „mądrość, inteligencja”, inni jako przymiotnik, „mądry” określający Ahurę jako „pana”.

Zaratusztra w Gathach najczęściej zwraca się do boga w formie Mazdo! lub Mazdo Ahuro! Rzadko w odwrotnej: Ahura Mazdo!

Zaratusztrianie, biorą pod uwagę, że Zaratusztra w całych Gathach zwraca się zarówno do kobiet i mężczyzn, a także podkreśla ich równość, żeński człon imienia boga jest według zaratusztrian nieprzypadkowy. Wzmacnia tę tezę fakt, że emanacje Ahura Mazdy, są zarówno rodzaju męskiego; trzech Amesza Spentów: Wohu Manah, Asza Wahiszta, Chszatra, jak i rodzaju żeńskiego; trzy Amesza Spentki: Armaiti, Hurwatat, Amertat. Potwierdza to także rola jaką kobiety pełniły jeszcze w Imperium Achemenidów i mniejszy patriarchalizm społeczeństwa irańskiego w średniowieczu w porównaniu z Europą czy Indiami

Nie jest więc błędem wzywanie boga jako kobiety, jako mężczyzny czy istoty bezosobowej… Jak wię cmożna na Polski przetłumaczyć imię Boga. Różnie. Mądry Pan, Mądra Pani, Pani domu mądrości, która jest sędzią i sprawiedliwością, Mądry sprawiedliwy prawdziwy stwórca, Wybrany przez nas Mądry Pan, Ty która jesteś drugim życiem, Ty który jesteś Mądrym duchem, Ty która jesteś dobrym bytem i istnieniem, i tak dalej. Dla zaratusztrianina to ciągła gra wielu znaczeń, bo czyż imię boga może nie zawierać w sobie wszystkiego?

Podobne w innych językach indoeuropejskich – przykłady: Starosłowiański, *mǭdrъ(jь), Starogrecki, manthánō Protobałtyjski, mand-r-a, Protogermanski: mundōn, Polski: mądrość